GDP hay gross domestic product là gì trong nền kinh tế?

Chắc hẳn trong chúng ta ai cũng đã từng nghe nói về GDP hay gross domestic product. Tuy nhiên sẽ không ít người chưa hiểu rõ gross domestic product là gì. Bài viết dưới đây sẽ giúp chúng ta có cái nhìn rõ nét hơn về thuật ngữ hay được dùng trong kinh tế này.

Gross domestic product là gì

gross domestic product là tổng sản phẩm nội địa còn được gọi là tổng sản phẩm quốc nội (Viết tắt là GDP) là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng được sản xuất ra trong phạm vi một lãnh thổ nhất định trong một thời kỳ nhất định.

Gross domestic product là gì
GDP hay Gross domestic product là gì

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là thước đo tổng hợp của hoạt động kinh tế trong một khu vực địa lý, chẳng hạn như một quốc gia. Nó bao gồm tất cả các hoạt động sản xuất và dịch vụ và các mục đích sử dụng tiếp theo của chúng, chẳng hạn như tiêu dùng và đầu tư. GDP không phải là một thuật ngữ dễ định nghĩa vì nó không đại diện cho giá trị của mọi hàng hóa hoặc dịch vụ được sản xuất trong một nền kinh tế mà nó sẽ là tổng giá trị của tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng mà một quốc gia sản xuất trong một thời kỳ, thường là hàng năm. Ví dụ Hoa Kỳ có GDP ước tính là 19,4 nghìn tỷ đô la vào năm 2017.

Tuy nhiên GDP còn được hiểu là số tiền được chi tiêu và tạo ra trong một nền kinh tế trong một năm, thường được biểu thị theo giá cố định (tức là giá trị được điều chỉnh theo lạm phát) và thường là trên mỗi người được tuyển dụng hoặc mỗi giờ làm việc, trong lãnh thổ kinh tế của một quốc gia, trong đó bao gồm các lãnh thổ ở nước ngoài sản xuất hàng hóa xuất khẩu. GDP có thể được đo lường ở nhiều cấp độ: toàn dân, cá nhân, nhóm hộ gia đình….

GDP có thể được đo lường theo hai cách, danh nghĩa và thực tế. GDP danh nghĩa đo lường tổng giá cả của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một quốc gia trong một khoảng thời gian. GDP thực tế loại bỏ lạm phát khỏi con số đó bằng cách đo lường hàng hóa và dịch vụ theo giá hiện hành chứ không phải theo giá đã nêu trước đó trong khoảng thời gian đó. Khi xem xét GDP bình quân đầu người trên quy mô quốc tế, người ta không chỉ quan tâm đến việc quốc gia của bạn tạo ra bao nhiêu tiền mà còn về cách thức tạo ra tiền ở quốc gia của bạn.

Tóm lại nó là thước đo năng suất kinh tế của nền kinh tế của một quốc gia trong một khoảng thời gian cụ thể. Nó bao gồm tất cả hàng hóa và dịch vụ cuối cùng tức là những hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong biên giới của đất nước trừ đi bất kỳ hàng hóa và xuất khẩu nào. Để hiểu cách tính GDP, trước tiên chúng ta cần xác định từng thành phần đóng góp vào nó.

Cách tính gross domestic product là gì?

GDP có thể được tính theo ba cách: GDP danh nghĩa tính toán bao nhiêu tiền đã được trao đổi; GDP thực tế điều chỉnh các con số để tính đến lạm phát; và GDP bình quân đầu người xem xét mức độ đóng góp của mỗi người vào con số tổng thể. Vậy công thức để tính được Gross domestic product là gì chúng ta cùng theo dõi dưới đây.

Gross domestic product là gì
Các cách tính GDP

Nếu hiểu tổng sản phẩm quốc nội (GDP) là giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ được sản xuất tại một quốc gia trong một khoảng thời gian nhất định. Thì GDP sẽ bao gồm  tổng lượng hàng hóa và dịch vụ được sản xuất bởi tất cả người dân và các công ty trong một quốc gia trong một khoảng thời gian cụ thể, được điều chỉnh theo lạm phát. 

Còn khi chúng ta hiểu GDP là thu nhập quốc dân hay thu nhập và chi tiêu của một quốc gia, bao gồm tổng thu nhập trong nước từ đầu tư nước ngoài và không bao gồm thu nhập từ nước ngoài. Nếu hiểu theo cách này GDP được tính bằng cách cộng tất cả tổng giá trị hàng hóa và dịch vụ được sản xuất trong một năm bao gồm tất cả mọi thứ từ chi tiêu của chính phủ đến đầu tư của khu vực tư nhân, cũng như tiêu dùng của các cá nhân, mua hàng hóa và dịch vụ của chính phủ, chi tiêu vốn của các doanh nghiệp và xuất khẩu trừ nhập khẩu.Khi đó GDP được tính bằng công thức GDP = C + I + G + X- M. Trong công thức này thì:

  • C bằng chi tiêu tiêu dùng tư nhân.Đây là chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng, chẳng hạn như thực phẩm, quần áo, nhà ở, đồ đạc, thiết bị, giải trí, v.v.
  • G bằng chi tiêu của chính phủ cho hàng hóa và dịch vụ. Đây là các khoản chi tiêu của chính phủ cho giáo dục, chăm sóc sức khỏe, các dự án phát triển cơ sở hạ tầng như đường cao tốc và các hệ thống giao thông khác.
  • I bằng chi đầu tư tư nhân. Đây là khoản đầu tư của các doanh nghiệp tư nhân vào thiết bị hoặc các doanh nghiệp mới mà họ bắt đầu trong năm đó.
  • X đại diện cho xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ. Đây là những mặt hàng xuất khẩu sang các nước khác để tiêu dùng hoặc đầu tư bên ngoài.
  • Cuối cùng M đại diện cho nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ. Đây là những sản phẩm nhập khẩu của nước ngoài để tiêu dùng hoặc đầu tư để sử dụng trong biên giới quốc gia.

Ý nghĩa của gross domestic product là gì?

Thuật ngữ “GDP” được sử dụng lần đầu tiên trong Chiến tranh thế giới thứ hai để biểu thị năng lực sản xuất do mỗi quốc gia hoặc vùng lãnh thổ kiểm soát từ năm 1939 đến năm 1944. GDP là một trong những chỉ số kinh tế được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới và thường xuyên được các hãng truyền thông đưa tin và các nhà lãnh đạo chính trị thảo luận. Nó thường được nhắc đến với cụm từ “GDP bình quân đầu người” tức là GDP chia cho dân số, nó cho chúng ta biết mỗi cá nhân trong quốc gia đó đóng góp bao nhiêu cho nền kinh tế của mình. Có những thước đo khác về hoạt động kinh tế, nhưng GDP là toàn diện nhất.

GDP thường được tính trên cơ sở hàng năm nên tổng GDP trong năm được tính bằng cách cộng tất cả sản lượng của một quốc gia từ ngày 1 tháng 1 đến ngày 31 tháng 12. Vì vậy GDP thường được sử dụng như một cách để đánh giá quy mô và nền kinh tế và là một trong những chỉ tiêu quan trọng nhất đối với sản xuất và sự giàu có của quốc gia. Ví dụ trường hợp nó dùng để so sánh GDP của quốc gia này với quốc gia khác. GDP của Nhật Bản tăng 0,6% trong năm 2018, trong khi GDP của Trung Quốc tăng 6,6% trong năm 2018.

Cuối cùng GPD là một trong những chỉ số kinh tế quan trọng nhất và có nhiều ứng dụng trong kinh doanh, nghiên cứu và chính phủ. GDP cung cấp thông tin về quy mô của một nền kinh tế theo giá hiện hành, giúp người ta có thể so sánh mức độ lớn mạnh của một nền kinh tế tại các thời điểm khác nhau. Nó cung cấp cái nhìn sâu sắc về tỷ lệ tăng trưởng kinh tế và mô hình lạm phát và cho thấy những thay đổi trong mức sống của người dân ở các quốc gia. 

Gross domestic product là gì
Biến động GDP qua các thời kỳ

Kết luận

Bài viết trên đây là tất cả những kiến thức căn bản nhất mà mình đã tìm hiểu và tổng kết lại được về GDP. Chắc hẳn đến đây chúng ta cũng đã trả lời được câu hỏi ở đầu bài viết “Gross domestic product là gì?”. Hi vọng bài viết đã mang đến cho bạn đọc những kiến thức về lĩnh vực kinh tế bổ ích nhất qua đó phần nào sẽ giúp bạn tự tin hơn trong các hoạt động nghiên cứu hay đầu tư tài chính sau này.