Thời gian gần đây những “đội lái chứng khoán” đang được khá nhiều các nhà đầu tư đặc biệt là những nhà đầu tư mới vào thị trường chứng khoán tìm hiểu và đầu tư theo. Vậy lợi ích và rủi ro khi đầu tư theo những nhóm lái là gì chúng ta cùng theo dõi bài viết sau.
Đội lái chứng khoán
“Đội lái chứng khoán” là tiếng lóng thường dùng để chỉ nhóm các nhà đầu tư có nguồn lực tài chính lớn, chuyên thông đồng, cấu kết với nhau để thao túng giá cổ phiếu bằng cách cùng đánh lên hoặc dìm giá cổ phiếu xuống qua đó nhằm hưởng lợi từ sự chênh lệch giá.
Trên thực tế thì những nhóm lái chứng khoán không phải là vấn đề xuất hiện mới đây, chúng đã tồn tại từ rất lâu, ngay khi thị trường chứng khoán vừa mới ra đời. Và dù là thị trường chứng khoán trong nước hay lớn hơn là các thị trường chứng khoán quốc tế cũng không thể ngăn cản được sự tồn tại của chúng. Những nhóm lái này hoạt động nhằm lợi dụng tâm lý đám đông của các nhà đầu tư mới chưa có kinh nghiệm và những quy định còn chưa rõ ràng chặt chẽ của hành lang pháp lý để thao túng giá trị của cổ phiếu, qua đó thu về lợi nhuận cho một số cá nhân trong đội.
Chúng ta có thể hiểu một cách đơn giản là những đội lái này là tập hợp của một số các nhà đầu tư lớn cấu kết với nhau cùng lúc mua vào hoặc bán ra một mã cổ phiếu nhất định mà chúng nhắm tới để tạo ra cung cầu ảo hay còn gọi là tạo sóng chứng khoán làm cho giá của cổ phiếu sẽ tăng lên hoặc giảm đi tương ứng trong một khoảng thời gian ngắn. Và những nhà đầu tư trong nhóm sẽ bán tháo cổ phiếu lúc giá đang trên cao để thu về lợi nhuận.
Tại Việt Nam tuy đã tồn tại và phát triển trong khoản thời gian khá dài nhưng cho tới nay thì thị trường chứng khoán trong nước vẫn chịu tác động của những nhóm thao túng cổ phiếu này. Đặc biệt là vào khoảng thời gian từ năm 2007 cho tới đầu 2011 khi thị trường tài chính trong nước và toàn cầu trong tình trạng suy thoái bất ổn cũng chính là quãng phát triển mạnh nhất của các đội lái. Các nhà đầu tư lúc bấy giờ bị mất phương hướng và quay cuồng vì những thông tin sai lệch, gây nhiễu được các đội lái tung ra. Giá của một số loại cổ phiếu nhỏ như VHG, DHT, APL, AMV… bỗng dưng tăng lên trong nhiều phiên giao dịch liên tiếp rồi cũng đột ngột giảm trần không theo bất kỳ quy luật nào.
Tác động lớn nhất từ những nhóm lái là ảnh hưởng đến các nhà đầu tư nhỏ lẻ, mới tham gia chưa có kinh nghiệm, bên cạnh đó nó còn làm cho thị trường đầu tư lên xuống thất thường không tuân theo quy luật biến động nào và làm mất đi sự lành mạnh vốn có của nó. Xảy ra tình trạng này cũng một phần do cơ chế quản lý, kiểm soát của hành lang pháp lý chưa được chặt chẽ tuy nhiên nguyên nhân chính vẫn là của tâm lý đám đông sự hùa theo của những nhà đầu tư non trẻ. Vậy những chiêu trò làm giá của các đội lái chứng khoán này như thế nào, làm cách nào để chúng ta nhận biết được những mã cổ phiếu có sự thao túng của nhóm lái chúng ta cùng theo dõi phần sau đây.
Phương thức hoạt động của các đội lái chứng khoán
Phương thức hoạt động của các đội lái chứng khoán cũng không có gì là cao siêu, tuy nhiên khi làm ở mức độ quy mô lớn nó lại tạo ra tác động không hè nhỏ đối với một mã cổ phiếu nói riêng và lớn hơn là cả thị trường chứng khoán. Quá tình này sẽ bao gồm các bước sau:
Lựa chọn mã cổ phiếu mục tiên
Sau khi đã tập hợp được một lượng thành viên gồm các nhà đầu tư lớn có nguồn vốn khổng lồ đủ khả năng làm giá cổ phiếu, bước đầu tiên trong cách làm giá của đội lái chính là những thành viên sẽ cùng lựa chọn một mã cổ phiếu đáp ứng được đầy đủ những yếu tố cần thiết để dễ dàng hao túng giá như cổ phiếu được niêm yết phải ở dạng tập trung ít bị chia cách, giá trị, khối lượng giao dịch cũng như số lượng cổ phiếu niêm yết còn chưa cao. Bên cạnh đó công ty phát hành mã cổ phiếu cũng cần đáp ứng được tiêu chí là đang hoạt động trong lĩnh vực có triển vọng tăng trưởng hấp dẫn và chưa có nhiều thông tin minh bạch được công bố.
Tạo sóng cho mã cổ phiếu
Sau khi đã thống nhất được mã cổ phiếu mục tiêu thì bước tiếp theo trong quá trình thao túng giá cổ phiếu chính là làm mọi cách để tạo ra cung cầu ảo. Đây cũng là bước quan trọng nhất, quyết định thành công hay thất bại trong cả quá trình, tùy vào từng trường hợp, loại mã cổ phiếu mà nhóm lái sẽ có phương thức khác nhau. Thông thường nhất thì đội lái chứng khoán sẽ trực tiếp thỏa thuận với những người đứng đầu, có quyền lực nhất công ty phát cổ phiếu mục tiêu đưa ra các chính sách nhằm tạo sóng giả cho cổ phiếu. Cụ thể thì chỉ cần ban lãnh đạo công ty đưa ra các thông tin có lợi cho việc tạo sóng giả và các cổ đông lớn phối hợp không xả hàng khi giá được đẩy cao.
Bên cạnh đó đội lái cũng sẽ liên kết với một số các nhà môi giới chứng khoán, các trang thông tin lớn để tư vấn và tung các tin đồn có lợi cho cổ phiếu tăng giá sau khi giá đã giảm tới một mức nhất định theo như kịch bản. Sau khi những yếu tố cần thiết và quan trọng nhất này đã được chuẩn bị đầy đủ thì đội lái sẽ bắt đầu, cụ thể quá trình tạo sóng bao gồm các giai đoạn sau:
- Dìm giá cổ phiếu: Các biện pháp được sử dụng để dìm giá thường được áp dụng như yêu cầu ban lãnh đạo công ty phát hành cổ phiếu chuyển nhượng lại một lượng cổ phiếu để làm mồi nhử các nhà đầu tư nhỏ. Sau khi giá cổ phiếu đã bị dìm xuống một mức thích hợp sẽ chuyển sang giai đoạn tiếp theo.
- Gom hàng: Ở giai đoạn này các nhà đầu tư trong nhóm lái sẽ bắt đầu gom hàng cho tới khi tất cả các thành viên đã gom được một lượng cổ phiếu đủ lớn sẽ bắt đầu chuyển sang giai đoạn sau.
- Đẩy giá cổ phiếu lên: Đây là giai đoạn cuối dùng trong quá trình tạo sóng cho cổ phiếu. Tại giai đoạn này nhóm lái sẽ làm mọi cách để đẩy giá cổ phiếu lên cao như tung ra các thương vụ làm ăn lớn có triển vọng, các báo cáo tăng trưởng kinh doanh… những biện pháp này sẽ được tiếp diễn cho tới khi giá cổ phiếu đã đạt mức nhất định.
Bán tháo thu lợi nhuận
Sau quá trình tạo sóng cho cổ phiếu, tức là lúc này khi giá cổ phiếu đã đạt tới một ngưỡng phù hợp thì đến lúc này các mắt xích trong đường dây thao túng giá cổ phiếu bao gồm các thành viên đội lái chứng khoán, cổ đông và ban lãnh đạo công ty phát hành sẽ đồng loạt xả hàng đi nhằm thu về lợi nhuận cao chót vót.
Kết luận
Bài viết trên đây là những thông tin mà chúng ta cần nắm được về những đội lái chứng khoán đang có mặt trên thị trường chứng khoán. Khi tham gia đầu tư theo đội lái, bên cạnh những lợi ích là đạt được hiệu suất lợi nhuận khá cao trong khoảng thời gian ngắn, tuy nhiên rủi ro mà nó đem lại là rất lớn, lợi nhuận chỉ thực sự chắc chắn với những cá mập và những người kiểm soát nhóm vì vậy chúng ta nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tham gia.