Chúng ta có thể hiểu đơn giản chứng khoán lưu ký là cách đầu tư khá an toàn giúp bạn có thể lưu trữ dòng tiền của mình. Để hiểu sâu hơn về đặc điểm và những lợi ích có được khi chúng ta sở hữu loại chứng khoán này là gì, hãy cùng tìm hiểu ở bài viết dưới đây.
Chứng khoán lưu ký là gì?
Chứng khoán lưu ký là chứng khoán đã được lưu ký tại trung tâm lưu ký. Trung tâm lưu ký sẽ phát hành chứng chỉ chứng khoán hoặc các bằng chứng khác về quyền sở hữu. Những chứng khoán đã được lưu ký sẽ có thể giao dịch trên sàn chứng khoán.
Ở Việt Nam, mọi công ty muốn lên sàn chứng khoán đều phải ủy quyền việc quản lý toàn bộ cổ đông cho một tổ chức là Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam hay vẫn được nhiều người biết đến với cái tên VSD. Ban đầu chứng khoán của toàn bộ cổ đông sẽ đều ở dạng chưa lưu ký. Nếu cổ đông muốn giao dịch được số chứng khoán đó thì việc họ cần phải làm chính là lưu ký chứng khoán. Chứng khoán sẽ được lưu ký vào một kho lưu ký tập trung, sau đó sẽ phát hành chứng chỉ chứng khoán hoặc các bằng chứng khác về quyền sở hữu. Khi này chứng khoán của bạn mới có thể giao dịch trên các sàn chứng khoán.
Để có thể ký gửi Trung Tâm Lưu Ký Chứng Khoán Việt Nam thì chúng ta cần phải đăng ký theo đúng quy định bên cạnh đó là chúng ta sẽ phải trả một khoản phí. Sau đó quyền sở hữu những chứng khoán mà chúng ta đã lưu ký sẽ được Trung tâm này đảm bảo. Vì vậy như đã nói ở trên chúng ta có thể thấy chứng khoán lưu ký là một cách an toàn để lưu trữ tiền của bạn.
Vậy chứng khoán chưa lưu ký có những điểm khác nhau với chứng khoán lưu ký là gì? Sự khác biệt lớn nhất giữa hai loại chứng khoán này đó là: Chứng khoán sau khi đã được lưu ký rồi thì chúng ta sẽ có thể mang đi giao dịch trên các sàn chứng khoán, trong khi những chứng khoán chưa lưu ký thì không thể làm được điều này vì vậy dù bạn có đang sở hữu chứng khoán thì khi muốn bán nó trên các sàn giao dịch, đầu tiên bạn phải lưu ký nó.
Bạn có thể gửi tiền vào một tổ chức lưu ký và kiếm tiền lãi từ nó cũng như có thể dễ dàng sử dụng tiền mặt của mình khi cần thiết. Trong trường hợp xảy ra sự cố ngân hàng hoặc trường hợp khẩn cấp khác, bạn vẫn sẽ có quyền truy cập vào số tiền đã ký gửi của mình vì bạn không phải lo lắng về việc xếp hàng tiếp theo cho những khoản tiền đó vì chúng thuộc về tổ chức mà bạn đã ký gửi.
Phí lưu ký chứng khoán
Như đã đề cập bên trên, muốn sở hữu chứng khoán lưu ký để có thể giao dịch trên các sàn chứng khoán, chúng ta sẽ phải trả một khoản phí gọi là phí lưu ký chứng khoán. Nó sẽ do Công ty chứng khoán đứng lên trực tiếp thu hộ và hàng tháng nộp về Trung Tâm Lưu Ký Chứng Khoán. Khoản phí này sẽ được sử dụng nhằm mục đích để duy trì hoạt động quản lý của trung tâm.
Vậy phí lưu ký quỹ chứng khoán sẽ được tính như thế nào? Theo quy định tại Thông tư 127/2018/TT-BTC được ban hành bởi Bộ tài chính thì cách tính phí lưu ký quỹ sẽ được chia ra thành từng loại riêng tùy thuộc vào loại cổ phiếu lưu ký. Cụ thể với:
Trái phiếu
Đối với Trái phiếu thì phí lưu ký được quy định là 0.2 VNĐ với mỗi trái phiếu mỗi tháng.
Ví dụ: Bạn sở hữu 2.000 trái phiếu của Vingroup thì số tiền bạn sẽ phải trả mỗi tháng sẽ là 2000*0.2 = 400 VNĐ
Cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và chứng quyền
Đối với loại cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và chứng quyền thì phí lưu ký sẽ là 0.27 VNĐ trên mỗi cổ phiếu trên mỗi tháng.
Bên cạnh đó, theo Bộ tài chính quy định thì đối với chứng khoán lưu ký thì bạn sẽ chỉ phải trả phí lưu ký tính từ ngày bạn bắt đầu sở hữu nó theo chu kỳ thanh toán T+2. Ví dụ: Khi bạn mua cổ phiếu vào ngày mùng 1 tháng này thì bạn chỉ thực sự sở hữu cổ phiếu đó vào ngày mùng 3. Vì thế khi nộp phí lưu ký, phí sẽ được tính từ ngày mùng 3, đến ngày mùng 3 tháng sau mới đủ chu kỳ 1 tháng. Tương tự theo cách tính này thì khi bạn bán cổ phiếu phí lưu ký vẫn sẽ được tính thêm 2 ngày kể từ ngày bạn bán cổ phiếu.
Tuy nhiên có một điều chúng ta cần chú ý đó là chúng ta chỉ nên đăng ký lưu ký với những loại chứng khoán chúng ta cần thiết phải giao dịch, Với những loại chứng khoán chúng ta xác định đầu tư lâu dài mà chưa cần phải giao dịch ngay thì chưa nhất thiết phải đăng ký lưu ký. Vì Như bên trên, chúng ta thấy rằng phí lưu ký sẽ được thu theo tháng, đối với số lượng cổ phiếu nhỏ thì phí đó có thể không là quá nhiều nhưng với những nhà đầu tư sở hữu lượng cổ phiếu lớn thì số tiền lưu ký bạn tiết kiệm được sẽ là khá đáng kể.
Cách lưu ký chứng khoán
Như đã đề cập ở trên, Ban đầu chứng khoán của toàn bộ cổ đông sẽ đều ở dạng chưa lưu ký. Nếu cổ đông muốn giao dịch được số chứng khoán đó thì việc họ cần phải làm chính là biến nó thành chứng khoán lưu ký.
Vậy Lưu ký chứng khoán như thế nào, chúng ta sẽ phải đến đâu để lưu ký chứng khoán? Sau đây sẽ là các bước bạn cần phải làm khi muốn lưu ký chứng khoán:
Bước 1: Đầu tiên muốn lưu ký chứng khoán, bạn phải có cho mình một tài khoản chứng khoán trước đã.
Bước 2: Thực hiện lưu ký chứng khoán. Ở bước này, bạn phải cầm theo chứng minh thư nhân dân và sổ cổ đông hay giấy xác nhận bạn là chủ sở hữu chứng khoán mà bạn có đến đăng ký lưu ký chứng khoán tại Trung Tâm Lưu Ký Chứng Khoán. Sau đó việc của bạn là điều đầy đủ, chính xác thông tin vào phiếu lưu ký khi được yêu cầu.
Bước 3: Trong trường hợp mọi thông tin đều khớp thì phiếu của bạn sẽ được gửi đi để phê duyệt. Còn nếu thông tin sai lệch thì bạn sẽ phải điều chỉnh lại thông tin của mình và gửi lên Trung Tâm Lưu Ký Chứng Khoán xét duyệt.
Bước 4: Sau đó sẽ là một vài thủ tục giữa Trung Tâm Lưu Ký Chứng Khoán với Công ty chứng khoán tự làm việc với nhau. Và sẽ lưu ký chứng khoán cho bạn.
Bước 5: Sau khi mọi thủ tục hoàn tất công ty chứng khoán sẽ thông báo cho bạn. Và Bạn đã có thể giao dịch những chứng khoán lưu ký ấy lúc nào bạn muốn.
Vậy là bạn đã hoàn thành thủ tục lưu ký chứng khoán. Tổng quá trình này có thể mấy thời gian khoản một tuần cho tới khi bạn lưu ký chứng khoán thành công và giao dịch được nó trên sàn chứng khoán.
Kết luận
Bài viết trên đây mình đã đưa ra những kiến thức dễ hiểu nhất về khái niệm, đặc điểm của chứng khoán lưu ký và những công việc bạn cần làm để lưu ký chứng khoán. Việc của bạn chính là quyết định có đi lưu ký hay không và xác định thời điểm thuận lợi nhất để lưu ký chứng khoán. Hi vọng những kiến thức này phần nào giải quyết được những khúc mắc ban đầu của bạn, từ đó tự tin hơn trong quá trình đầu tư tài chính của mình.