Muốn trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp trong bất cứ lĩnh vực nào bạn phải dành nhiều thời gian để tìm hiểu. Lưu ký chứng khoán đối với người mới vào nghề có thể chưa hiểu rõ. Tuy nhiên thuật ngữ này rất hay được nhắc đến và sử dụng nhiều trong chứng khoán nên mọi người cần biết. Nếu mới tham gia thị trường chứng khoán cần tìm hiểu về vấn đề này. Những nguyên tắc và thông tin liên quan đến lưu ký sẽ được tổng hợp trong bài viết này. Nếu còn thắc mắc vấn đề gì hãy cùng đọc ngay chia sẻ dưới đây.
Lưu ký chứng khoán là gì?
Tất cả những công việc liên quan đến nhận ký gửi hay bảo quản một cách an toàn cũng như chuyển giao chứng khoán cho các khách hàng được gọi là lưu ký chứng khoán. Việc làm này đảm bảo cho người dùng được phép thực hiện quyền sở hữu liên quan đến lưu ký trong chứng khoán.
Theo đó khi thực hiện chứng khoán lưu ký mọi người có thể đảm bảo quyền như bỏ phiếu hay nhận lãi, nhận cổ phiếu thưởng hay vốn gốc trái phiếu,… Bên cạnh đó người thực hiện lưu ký còn được quyền mua cổ phiếu trong trường hợp phát hành thêm. Được phép chuyển đổi trái phiếu nếu có sự chuyển đổi.
Vậy thì lưu ký chứng khoán tiếng Anh là gì? Trong tiếng Anh cụm từ này được viết là Securities Depository. Chứng khoán lưu ký là một trong những khía cạnh quan trọng và được quy định cụ thể trong Luật chứng khoán 2019. Việc tìm hiểu chúng sẽ giúp bạn nắm vững các quyền lợi có liên quan. Tìm hiểu kỹ lưu ký để áp dụng trong chứng khoán là điều cơ bản mà các nhà đầu tư cần thực hiện trước khi bắt tay vào đầu tư.
Lưu ký chứng khoán để làm gì?
Có thể nói rằng lưu ký là điều kiện cần để nhà đầu tư có thể tiến hành các hoạt động giao dịch chứng khoán. Hiểu đơn giản lưu ký chính là gửi chứng chỉ chứng khoán cho các loại cổ phiếu, trái phiếu hay giấy tờ có liên quan một cách hợp pháp. Dựa vào đó có thể xác nhận được quyền sở hữu chứng khoán của một người, tất cả sẽ được lưu vào hệ thống chứng khoán lưu ký.
Tất cả những hoạt động này đóng vai trò quan trọng và cần thiết để thực hiện giao dịch chứng khoán. Khi thực hiện lưu ký thì đương nhiên chứng chỉ chứng khoán của bạn sẽ được cất giữ một cách an toàn ở trung tâm. Chúng sẽ được ghi vào tài khoản tương ứng với tên của nhà đầu tư.
Thực hiện lưu ký trước khi giao dịch chứng khoán còn mang đến một số tiện ích, chẳng hạn có thể ghi tăng hoặc giảm một cách tự động khi thực hiện giao dịch. Nếu như trước đây phải trao tay chứng chỉ thì nếu thực hiện lưu ký sẽ giảm bớt được việc làm này. Bên cạnh đó, thực hiện lưu ký trong chứng khoán còn có thể giảm bớt rủi ro trong khi giao dịch.
Tiết kiệm các chi phí dành cho in ấn hay bảo quản chứng chỉ chứng khoán. Việc thanh toán khi có lưu ký chứng khoán cũng nhanh và tiện hơn rất nhiều. Các giao dịch liên quan đến việc gửi hoặc rút, chuyển nhượng hay hạch toán đề có thể thực hiện một cách dễ dàng.
Đặc điểm giúp nhận biết lưu ký trong chứng khoán
Có rất nhiều vấn đề liên quan đến việc lưu ký, từ nguyên tắc cho đến hiệu lực cần nắm rõ đặc điểm. Cụ thể những người muốn đầu tư vào chứng khoán hãy cần tìm hiểu những vấn đề dưới đây.
Nguyên tắc thực hiện chứng khoán lưu ký cần nhớ
Chủ thể thực hiện hoạt động này là những người có nhu cầu hay các thành viện, trung tâm tiến hành lưu ký chứng khoán. Quá trình lưu ký phải thực hiện qua 2 giai đoạn mới đảm bảo đúng với quy định. Trước tiên khách hàng sẽ làm lưu ký ở thành viên lưu ký. Tiếp đến thành viên sẽ tái lưu ký của chủ thể đó tại trung tâm lưu ký.
Sau khi khách ký hợp đồng yêu cầu mở riêng cho mình một tài khoản, với tư cách được ủy quyền thì thành viên lưu ký sẽ đứng ra thay mặt chủ thể. Tiến hành thủ tục để làm đăng ký, lưu ký hoặc thanh toán chứng khoán,… Sau khi mở tài khoản xong trung tâm lưu ký sẽ nhận được yêu cầu và xử lý theo trình tự đã quy định.
Hiệu lực khi thực hiện lưu ký chứng khoán
Nếu tiến hành làm lưu ký trong chứng khoán bạn nên tìm hiểu về hiệu lực của nó. Trong thời gian như thế nào thì việc lưu ký có hiệu lực? Theo luật khi tiến hành thủ tục làm hiệu lực sẽ được tính từ khi trung tâm lưu ký bắt đầu thủ tục hành làm hạch toán ngay trên tài khoản lưu ký của chủ sở hữu đã mở tài khoản ở trung tâm.
Giữa chứng khoán lưu ký khác với chưa lưu ký ở điểm nào?
Phân biệt 2 loại hình này sẽ giúp nhà đầu tư cân nhắc đưa ra quyết định khi thực hiện giao dịch chứng khoán như thế nào? Đối với loại chưa lưu ký thông thường chúng sẽ được lưu trữ trong sổ cổ đông. Một số được ghi trong giấy chứng nhận cổ đông đó có quyền sở hữu cổ phiếu hay các loại tài sản khác.
Với chứng khoán chưa lưu ký, các cổ đông sẽ thực hiện việc mua bán hay chuyển nhượng tài sản theo cách truyền thống đơn giản. Tuy nhiên điểm khác nhau cơ bản với lưu ký chứng khoán đó là tất cả các thông tin sẽ được ghi nhận theo tài khoản đã đăng ký từ trước.
Các bước thực hiện lưu ký trong chứng khoán
Thực hiện lưu ký trong chứng khoán là điều cần thiết, có như vậy mọi người mới có thể dễ dàng thực hiện các giao dịch một cách an toàn. Với những người lần đầu làm lưu ký chắc chắn sẽ thấy có nhiều điều bỡ ngỡ. Tìm hiểu các giấy tờ liên quan cùng cách thức thực hiện bạn sẽ thấy quy trình không hề khó.
Các loại hồ sơ cần thiết để làm lưu ký
Nếu thiếu một trong những loại hồ sơ, giấy tờ sau đây thì không thể tiến hành làm chứng khoán lưu ký. Vậy nên hãy chắc chắn rằng mình đã có đầy đủ những giấy tờ sau:
- Sổ cổ đông hay các loại giấy chứng nhận quyền sở hữu cổ phần tương đương và tất cả phải là bản gốc
- Giấy tờ cá nhân của chủ sở hữu gồm có CMND/hộ chiếu. Trường hợp khách hàng là tổ chức bắt buộc phải có giấy đăng ký kinh doanh để đối chiếu
- Phiếu ký gửi chứng khoán được soạn theo mẫu chuẩn do VNDIRECT phát hành
Hướng dẫn lưu ký chứng khoán
Nếu lần đầu làm lưu ký không tránh khỏi sai sót. Vì vậy hãy xem các bước trong quy trình và thực hiện theo trình tự để chắc chắn rằng lưu ký đảm bảo hợp pháp.
- Đầu tiên khách hàng phải yêu cầu mở tài khoản giao dịch trong trường hợp chưa có tài khoản. Nếu đã sở hữu tài khoản hãy bỏ qua bước này.
- Đơn vị thực hiện lưu ký sẽ đưa ra phiếu chứng khoán để khách hàng điền đầy đủ thông tin vào đó. Đi kèm là sổ cổ đông/giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán. Hãy đưa các loại giấy tờ đó cho nhân viên để hỗ trợ lưu ký
- Nhân viên sẽ tiến hành kiểm tra và đối chiếu thông tin theo giấy tờ mà quý khách đã cung cấp. Tất cả trước khi tiến hành lưu ký chứng khoán phải được kiểm tra ký tại Trung tâm lưu ký Việt Nam VSD. Trường hợp khớp thông tin sẽ ký trên phiếu và gửi lại khách 1 liên. Ngược lại nếu sai phải ký mẫu yêu cầu chỉnh sửa
- Thành viên hoàn thiện hồ sơ một lần nữa trước khi gửi hồ sơ đến trung tâm lưu ký.
- Sau thời gian 7-10 ngày bạn sẽ nhận chứng từ. Khách hàng sẽ nhận được tin nhắn gửi về báo kết quả sau khi thực hiện lưu ký.
Đó là một số thông tin quan trọng mà các nhà đầu tư nên nắm rõ về lưu ký chứng khoán. Hãy tham khảo để thực hiện việc lưu ký nhằm đảm bảo quyền lợi trong các giao dịch.