Nếu bạn chưa từng nghe đến chứng khoán phái sinh ở Việt Nam hoặc thị trường chứng khoán phái sinh ở Việt Nam thì hãy cùng tìm hiểu về các thuật ngữ này bằng cách đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu rõ hơn về khái niệm chứng khoán phái sinh Việt Nam, các loại sản phẩm chứng khoán phái sinh và lợi ích bạn nhận được khi tham gia giao dịch trên thị trường này. Hãy cùng Top Trading Forex giải đáp các thắc mắc trên một cách chi tiết và chính xác nhất nhé!
1. Chứng khoán phái sinh ở Việt Nam là gì?
Chứng khoán phái sinh (viết tắt CKPS) ở Việt Nam được xem là một trong các công cụ tài chính, tuy nhiên tài sản cơ sở lại là yếu tố quyết định giá trị của chứng khoán phái sinh đó, có nghĩa là CKPS phụ thuộc vào tài sản cơ sở.
Tài sản cơ sở tồn tại ở nhiều hình thức sản phẩm bao gồm cả các loại hàng hóa có giá trị như kim loại, nông sản,… cho đến các sản phẩm giao dịch chứng khoán như các loại trái phiếu, cổ phiếu, hợp đồng,…
Chứng khoán phái sinh Việt Nam được hình thành dưới dạng một hợp đồng tài chính, trong đó các quyền lợi, quy định và nghĩa vụ về việc chuyển giao hoặc thanh toán các tài sản cơ sở của các bên tham gia hợp đồng thỏa thuận sẽ được đảm bảo với một mức giá đã thống nhất vào một thời điểm trong tương lai.
2. Các sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên ở Việt Nam
2.1 Sản phẩm đầu tiên trên thị trường chứng khoán phái sinh ở Việt Nam
Việt Nam là một quốc gia phát triển thị trường chứng khoán phái sinh sau này nên cũng tiếp thu được rất nhiều kinh nghiệm trước đó của các nước có thị trường chứng khoán phái sinh đã phát triển. Việc cân nhắc lựa chọn các loại CKPS trong số các loại được giao dịch phổ biến nhất đó là Hợp đồng quyền chọn và Hợp đồng tương lai.
Khi xem xét kỹ hai loại Hợp đồng trên thì Hợp đồng tương lai có nhiều ưu điểm hơn về tính phù hợp hơn với các giao dịch cổ phiếu cũng như và sự đơn giản trong cách thiết kế sản phẩm của Hợp đồng này cũng có phần thích hợp hơn. Ngược lại, Hợp đồng quyền chọn lại là sản phẩm có cấu trúc phức tạp và ở giai đoạn bắt đầu, các nhà đầu tư cũng khó có thể dễ dàng tiếp cận cũng như hiểu rõ hết được.
Vì thế, sản phẩm CKPS được xuất hiện đầu tiên tại thị trường Việt Nam đó chính là sản phẩm Hợp đồng tương lai.
Sau khi đã lựa chọn Hợp đồng tương lai làm sản phẩm CKPS đầu tiên thì để cho các nhà đầu tư làm quen từng bước với thị trường mới này thì hai sản phẩm cơ bản của Hợp đồng tương lai được đưa ra bao gồm Hợp đồng tương lai trên trái phiếu chính phủ và chỉ số cổ phiếu.
2.2 Các loại chứng khoán phái sinh
Ngoài hai loại chứng khoán phái sinh đã được đề cập ở trên thì chứng khoán phái sinh thật ra có đến 4 loại khác nhau, mỗi loại sẽ có những đặc điểm và tính năng khác nhau, cụ thể như sau:
– Hợp đồng kỳ hạn: đối với loại hợp đồng này thì cả người mua và người bán cần phải xác định mức giá cụ thể cho loại tài sản trao đổi ở thời điểm hiện tại. Hợp đồng này đóng vai trò thỏa thuận về mức giá cho sản phẩm đó ở hiện tại và thực hiện trao đổi mua bán một thời điểm trong tương lai đúng với mức giá đã được thỏa thuận trước đó.
– Hợp đồng hoán đổi: Các công cụ tài chính sẽ phát sinh thêm các dòng tiền trong tương lai, vì thế hợp đồng hoán đổi này có nhiệm vụ thỏa thuận giữa hai bên ký kết về vấn đề hoán đổi các dòng tiền này. Về thời gian thì sẽ được ghi rõ và quy định cụ thể trong hợp đồng về cách tính toán và thời điểm hoàn đổi các dòng tiền đó.
– Hợp đồng tương lai: Như đã đề cập ở mục trên thì đây là loại chứng khoán phái sinh được giao dịch đầu tiên tại thị trường chứng khoán phái sinh, để giao dịch loại chứng khoán phái sinh này thì phải giao dịch thông qua Sở giao dịch chứng khoán. Hợp đồng tương lai là loại hợp đồng kỳ hạn được niêm yết và chuẩn hóa.
– Hợp đồng quyền chọn: Loại chứng khoán phái sinh này có phần phức tạp hơn so với các loại CKPS còn lại, tồn tại dưới hai dạng quyền chọn bán và quyền chọn mua. Trong đó, được hiểu là:
+ Quyền chọn mua: cũng giống như tên gọi thì người sở hữu hợp đồng với quyền này sẽ được phép mua các tài sản đảm bảo.
+ Quyền chọn bán: ngược lại với quyền chọn mua là người sở hữu sẽ có quyền bán các tài sản đó.
Nhìn chung, 4 loại chứng khoán phái sinh đều sẽ có những đặc điểm khác nhau và phù hợp với nhiều nhu cầu và mục đích khác nhau của các nhà đầu tư.
3. Lợi ích khi giao dịch chứng khoán phái sinh
Sau khi đã có kiến thức cơ bản về chứng khoán phái sinh thì câu hỏi được đặt ra tiếp theo đó chính là nhà đầu tư sẽ nhận được mức lợi ích như thế nào khi tham gia giao dịch trên thị trường này. Top Trading Forex đưa ra cho bạn các lợi ích sau đây để chỉ ra tổng quan các ưu điểm khi giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh:
– Thật ra, cách hoạt động và quy trình giao dịch ở thị trường chứng khoán phái sinh cũng tương tự giống như giao dịch trên thị trường cổ phiếu. Nhờ đó, nhà đầu tư có thể dễ dàng làm quen với thị trường này, ngoài ra ở thị trường phái sinh còn có những tính năng khác hữu ích hơn phù hợp với tính chất của các loại sản phẩm bao gồm chốt được lãi lỗ trong ngày, bán khống và giao dịch T+0 cũng được thực hiện trên thị trường CKPS.
– Khi lựa chọn giao dịch chứng khoán phái sinh thì các nhà đầu tư cũng sẽ được lợi và hiệu quả về đầu tư tài chính vì có thể nhận được giá trị lớn hơn nhiều lần so với giá trị mà nhà đầu tư đã ký quỹ.
– Cũng như các thị trường chứng khoán khác thì thị trường chứng khoán phái sinh cũng tạo điều kiện cho các nhà đầu tư sử dụng các công cụ, điển hình như các công cụ đầu tư chênh lệch giá, đầu cơ hay cách thức để phòng vệ rủi ro khi giao dịch.
– Đặc biệt, để hạn chế các vấn đề rủi ro đối thì việc nhà đầu tư thực hiện giao dịch chứng khoán phái sinh trên các sàn chứng khoán như HoSE và HNX là hết sức cần thiết. Nguyên nhân chính là vì khi thực hiện giao dịch thông qua Trung tâm lưu ký chứng khoán thì các công cụ đạt tiêu chuẩn và các vấn đề thanh toán cũng diễn ra minh bạch hơn.
Đây là các lợi ích nhà đầu tư sẽ nhận được khi tham gia giao dịch trên thị trường chứng khoán phái sinh. Tuy nhiên, cũng giống như đầu tư trên thị trường cổ phiếu thông thường, nhà đầu tư cần phải hết sức cẩn thận và tìm hiểu kỹ các thông tin một cách chính xác nhất trước khi quyết định tham gia vào bất cứ giao dịch nào, vì rủi ro có thể rình rập bạn bất kỳ thời điểm nào.
4. Kết luận
Như vậy thì bài viết trên đã chia sẻ cho bạn hiểu hơn về chứng khoán phái sinh ở Việt Nam bao gồm định nghĩa, các loại CKPS cũng như điểm mạnh khi đầu tư vào thị trường này. Hy vọng, bài viết này có thể giúp bạn có thêm nhiều kiến thức và có những cách thức đầu tư chứng khoán phù hợp và thông minh hơn. Đọc thêm các bài viết khác để cập nhật thêm thông tin nhé! Chúc bạn thành công!