Thị trường tài chính có nhiều sản phẩm đầu tư khác nhau để đa dạng được sự lựa chọn của nhà giao dịch, trong số đó có sản phẩm đầu tư phái sinh gần đây được phát triển mạnh. Vậy chứng khoán phái sinh là gì? Liệu trong thời gian tới thì phái sinh có hấp dẫn người giao dịch không. Bài viết dưới đây cung cấp cho bạn những nội dung cơ bản về chứng khoán phái sinh và giúp bạn hiểu được những gì đang diễn ra về thị trường này.
1. Hiểu về thị trường chứng khoán phái sinh
Phái sinh là một hợp đồng tài chính có một giá trị nhất định và nó được liên kết với những biến động về giá được dự kiến ở tương lai của một tài sản tại sàn cơ sở mà nó được liên kết. Chứng khoán phái sinh như một công cụ đảm bảo những rủi ro khi đầu tư.
Hiểu cách khác thì phái sinh là các công cụ tài chính được sử dụng để quản lý, kiểm soát những khả năng tiếp xúc của nhà giao dịch với những tài sản được giao dịch trên thị trường cơ sở.
Những giá trị của các tài sản phái sinh sẽ phụ thuộc vào những công cụ cơ bản như cổ phiếu, các chỉ số đầu tư tài chính, hàng hóa và lãi suất được thực hiện.
Được gọi là một công cụ đảm bảo là vì nó cung cấp những bảo hiểm để phòng ngừa những rủi ro, các sự kiện diễn ra trong tương lai sẽ được suy đoán trước.
Việc đầu tư phái sinh sẽ mang đến cho nhà giao dịch nhiều điều khác nhau như cách giao dịch, cách quản lý tài sản đặc biệt mà những tài sản chứng khoán khác không có được. Vì vậy, nhà giao dịch có thể tham khảo hướng dẫn chơi chứng khoán phái sinh trước khi thực hiện đầu tư.
2. Có những loại phái sinh nào?
Với thị trường này, nhà đầu tư sẽ gặp những loại phái sinh được giao dịch phổ biến như sau.
- Với loại hợp đồng tương lai thì giá trị của hợp đồng này sẽ bị ảnh hưởng bởi những biến động của các tài sản cơ sở. Mức giá của HDTL được dự đoạn trước và sẽ có một ngày cụ thể được đáo hạn ở tương lai.
Hợp đồng tương lai được thực hiện theo một quy chuẩn, biết trước được số lượng, lợi nhuận và ngày hết hạn của hợp đồng, đều được thông báo trước.
HDTL được thực hiện với những tài sản như hàng hóa ví dụ như lúa mì hoặc dầu,… những tài sản kim loại như vàng,…
- Với loại hợp đồng quyền chọn thì giá trị của chứng được chọn từ giá của những cổ phiếu cơ sở. Những tùy chọn được nhà giao dịch thực hiện là calls và puts.
Loại phái sinh này sẽ giúp người mua nắm giữ được quyền mua cổ phiếu cơ sở ở mức giá đã được đặt trước và ngày đáo hạn cũng được định sẵn trong hợp đồng giao dịch.
Khi thực hiện những tùy chọn ở mức độ cao cấp hơn thì sẽ có một mức phí trả trước được thực hiện.
- Với loại phái sinh kỳ hạn thì nhà giao dịch thực hiện giao dịch bằng việc thỏa thuận và thực hiện một bản cam kết giữa hai bên thực hiện giao dịch với nhau theo một mức giá quyết định rõ ràng trước đó và ngày đáo hạn cũng được định vào một ngày trong tương lai.
- Loại hợp đồng phái sinh hoán đổi thì được xem là loại phái sinh phức tạp nhất, hình thức thực hiện cũng được giao dịch tương tự như loại phái sinh kỳ hạn. Có hai loại hợp đồng hoán đổi là hợp đồng hoán đổi lãi suất và hợp đồng hoán đổi tiền tệ. Loại này có rủi ro cao vì hai loại hợp đồng trên rất dễ bị biến động trên thị trường.
Những hợp đồng này sẽ được thực hiện niêm yết trên sàn chứng khoán bằng những mã giao dịch khác nhau.
3. Lợi ích của chứng khoán phái sinh
Đầu tư phái sinh mang lại nhiều lợi ích khác nhau, một vài lợi ích phổ biến của đầu tư phái sinh được thể hiện như sau.
- Tham gia phái sinh để phòng ngừa những rủi ro của giá, những biến động giá khác nhau nên nhiều khi sẽ xảy ra những rủi ro không thể biết trước được.
Những giá trị của các HDTL phụ thuộc nhiều vào những giá trị của tài sản cơ bản. Giá trị của hợp đồng phái sinh sẽ được thực hiện ngược lại với những gì diễn ra ở chứng khoán cơ sở nhà đầu tư sở hữu. Nên những khoản lỗ của những tài sản đó có thể được bù đắp lại bởi những lợi nhuận nhà giao dịch kiếm được trong hợp động phái sinh.
- Ngoài ra, đầu tư vào hợp đồng phái sinh sẽ xác định được những sự thay đổi của giá cả của những tài sản cơ bản.
- Đôi khi thực hiện giao dịch phái sinh để chuyển những rủi ro từ người này sang người khác, giúp quản lý rủi ro hiệu quả.
- Đầu tư thị trường phái sinh sẽ được tiếp cận với những thị trường và những tài sản không có sẵn. Nhiều nhà giao dịch có thể nhận được khoản tiền lãi với những mức lãi suất thấp hơn và có được nhiều ưu đãi hơn.
- Thị trường phái sinh sẽ cung cấp một mức đòn bẩy cao hơn những công cụ tài chính khác. Vốn để thực hiện giao dịch tại thị trường phái sinh là thấp hơn so với những thị trường khác.
- Những công cụ phái sinh được hoạt động sẽ nâng cao được những hiệu quả của thị trường tài chính, thị trường phái sinh có thể cải thiện được tính thanh khoản của những tài sản giao dịch. Từ đó, thị trường tài chính có thể được hoạt động ổn định hơn và có thể cân bằng được giá của những giao dịch được thực hiện.
- Chi phí để nhà giao dịch thực hiện những giao dịch này thấp nên nó có lợi cho nhiều nhà đầu tư. Phái sinh hoạt động như một công cụ để đảm bảo an toàn, tránh những rủi ro và phòng việc giá của những tài sản bị biến động. Những chi phí được hoạt động thấp hơn nhiều so với những loại tài sản khác như cổ phiếu và trái phiếu.
4. Rủi ro của chứng khoán phái sinh
Ngoài những lợi ích do phái sinh có thể mang đến cho nhà đầu tư thì cũng đem lại những hạn chế phổ biến như:
- Có mức độ rủi ro cao vì những tài sản cơ sở có giá biến động lớn, có sự thay đổi nhanh chóng và thực tế thì những giao dịch phái sinh được hoạt động trên thị trường mở nên mức độ rủi ro cao.
- Nhiều trường hợp không trả được nợ vì có những loại phái sinh thiếu quy trình thẩm định nên sẽ không được giao dịch.
- Thường thì giao dịch phái sinh được hoạt động để đầu cơ tìm kiếm lợi nhuận hơn nên nhiều khi có những rủi ro do đầu cơ xảy ra không hợp lý, một phần cũng do những công cụ này có rủi ro cao và khó đo lường.
- Đầu tư phái sinh cần có những yêu cầu về kinh nghiệm và chuyên môn. Đây cũng là những hạn chế khi thực hiện giao dịch phái sinh. Vì vậy, các nhà giao dịch nên có những kiến thức cũng như những chuyên môn, hiểu được cách giao dịch chứng khoán phái sinh để thực hiện giao dịch được với thị trường phái sinh này.
Hiện tại thì có nhiều nơi để nhà giao dịch thực hiện đầu tư phái sinh, nhưng trước khi thực hiện hãy chuẩn bị kỹ cho mình những kiến thức giao dịch về thị trường này và có cho mình được những kinh nghiệm chơi chứng khoán phái sinh, cách chơi chứng khoán phái sinh cần thiết để thực hiện đầu tư hiệu quả.
5. Lời kết
Với những thông tin về thị trường phái sinh được nêu trong bài viết trên chắc bạn cũng hiểu được chứng khoán phái sinh là gì, những lợi ích cũng như hạn chế của thị trường phái sinh khi nhà đầu tư thực hiện đầu tư tại thị trường này. Bài viết đã chia sẻ những nội dung về phái sinh trong nội dung trên, hy vọng bạn có được những kiến thức hữu ích nhất và lựa chọn cho mình được loại tài sản đầu tư có lợi.